Evet, ayakta durabilmek için giderek otoriterleşmek, totaliterleşmek, belirli bir yaşama biçimini dayatmak zorunda olan sistemi değiştirmek istiyoruz. Yani önümüzdeki seçim, olağan bir iktidar değişikliği değil, yerine yeni bir sistemi inşa etme sürecini başlatacak bir seçim olacak. Geleneksel seçim kampanyaları ile sonuç alabilir misiniz, çok kolay değil.

Mevcudun yerine ne getirmek istiyorsunuz, getirdiğiniz sistemi nasıl işleteceksiniz? Birleşik muhalefet, Cumhur İttifakına karşı sonuç almak istiyorsa, insanların anlayacağı bir biçimde bu soruyu yanıtlamak zorunda. Meşruiyet kazanması bu soruyu nasıl cevaplayacağına bağlı. Üstelik mümkünse bunu hemen yapmalı.

Atatürk ve Arkadaşlarının kurduğu, 1960 Anayasası ile revize edilen cumhuriyeti yeniden kurmak mı derdiniz. Diyelim ki ekonomik kriz size bu yolu açtı, iktidarı yeniden elinize aldınız.Peki sonra ne olacak? Kimse, size, eskisi gibi tesis ettiğiniz cumhuriyetin ülkeyi bugün gelinen noktaya bir daha getirmeyeceğinin garantisi ne, diye sormayacak mı?

Neyi farklı yapacaksınız ki, bir daha gelir adaletsizliğini, hukuksuzluğu, yolsuzluğu, ekonomik bunalımları, ötekileştirmeyi, baskıyı, işkenceyi, faili meçhulleri, kini, dayatmayı, çatışmayı, darbeyi, insan hakları ihlallerini, kadın cinayetlerini, kurumların iğdiş edildiği, içinin boşaltıldığı bir Türkiye’yi bir daha yaşamayacağız.

Önce durup kendinize “neyi yanlış yaptık” diye sormanız, bir özeleştiri yapmanız gerekmiyor mu?

Bana oyunuzu verin EYT yi çözerim, mülakatı da kaldırırım, 3600 da gelir, merkez bankası da bağımsız olur… Her seçim öncesi bu tür vaatleri bu halk defalarca ve defalarca siyasetçilerin ağzından dinlemedi mi? Artık sadede gelin.

Mesela milletvekillerinizi nasıl belirleyeceksiniz, biriniz bize bunu söylesin? İktidar üç ay sonra seçim kararı alsa, milletvekillerinizi yine kapalı kapılar ardında mı belirleyeceksiniz. Aranızda bunu konuştunuz mu? Kimin milletvekili olacağında, AKP de olduğu gibi sizde de son sözü gene lideriniz mi söyleyecek?

Yoksa partililerinizin önüne sandığı koyacak, çıkan sonuca da saygı gösterecek, gereğini yerine getirecek misiniz? Demokrasi diyorsunuz, onu kendi içinizde, iktidarınızda nasıl işleteceksiniz sizden önce bunu duyalım. Örneğin kurultayınızda genel başkanlığa aday olan münasebetsize, konuşmak için gene beş dakika mı vereceksiniz?

Parlamenter sistemi, “eşit yurttaşlık” temelinde mi kuracaksınız. Yoksa “Ne mutlu Türküm diyene” demeye devam mı edeceksiniz? Bunun “Ne mutlu Müslüman’ım diyene, Ne mutlu Suniyim diyene ” demekten özünde bir farkı olmadığını ne zaman kabul edeceksiniz?

Laiklik dediğiniz özünde, kamuda inançlara, aidiyetlere eşit mesafede durmak, eşit biçimde davranmak değil mi? Anayasanızda “Türk vatandaşı” kavramı yerine “anayasal vatandaşlık” kavramına yer vermeyi içinize sindirebilecek misiniz? Bunu yapmadan Roman çocukları arasında okuma yazma bilmeyenlerin oranının %30’un üzerinde olmayacağına nasıl garanti vereceksiniz? Ana dilde eğitim almayı, sadece Türklerin hakkı olarak görmeye devam mı edeceksiniz? Güneydoğuda alınan eğitim ile Marmara bölgesinde alınan eğitim arasındaki kalite farkını başka türlü nasıl kapatacaksınız?

Bütün yurttaşları kapsamayan, kucaklamayan bir Cumhuriyet, aynı zamanda hem laik hem demokratik nasıl olacak?

Seçim olsa, yüz de bir bile oy alamayacak, aynı jargonu kullanan, benzer şeyler söyleyen bir sürü Sol parti var. HDP ile bir ittifak oluşturmamak için ayak diriyorlar, bin dereden bir su getiriyorlar, neden? Belli ki herkes halinden gayet memnun, küçük gurupların başında olmak yetiyor. Grup küçük de olsa başında lider olmanın getirdiği o sarhoş edici üstünlük duygusu var, bakışların üzerine çevrili olduğunu bilme halinin verdiği tatminlik duygusu var. Yani olay siyasi değil beklide psikolojik.

Ülkemizde bugün Sol, post modern sürece tepki olarak yükselen Milliyetçiliğin etkisi altında. Dün “bütün işçiler birleşin” diyen pek çok yoldaş, bugün ulusalcılığın sakin sularında anıları ile demleniyor. Ülkeye egemen otoriterleşmeden Sol’un pay aldığı ortada, bunda şüphesiz bugün Sosyalist düşüncede yaşanan düşünsel kısırlığın, kendini yenileyememe halinin etkisi var.

Ama yaşadığımız deneyim bize şunu açıkça gösteriyor: Birleşik Sosyalist alternatifin güçlü bir çekim gücü oluşturamadığı yerde; iktidar alternatifi olma yolunda yürüyen sosyal demokratlar (kendilerini böyle tanımlıyorlar)merkez sağın etkisi altında daha fazla kalıyorlar.

Oysa bugün Türkiye’de, Sağ- Sol gözetmeden, Cumhur İttifakı dışında kalan bütün oluşumlar arasında ortak bir anlayış, düşünce zemini oluşturmaya ihtiyaç var.

Cumhur İttifakı bütün enerjisini, böyle bir ittifakı engellemek için kullanıyor. Bunu bazen ekonomistleri tehdit ederek, bazen sanatçılara gözdağı vererek yapıyor. Sokağa dökülürseniz öyle yaparım böyle yaparım diye tehdit ediyor. Türkiye’de insanlar, maddi manevi koşulların giderek bilinçli biçimde olağan dışı haline getirildiği bir süreçte seçim yapmaya zorlanıyor. İktidar, yaygınlaşan ve derinleşen korkuyu, gelecek kaygısını ve geçim kaygısını, elini güçlendirmek için kullanıyor.

Muhalefet, iktidarın kullandığı dili yöntemi kullanarak laf yetiştirmeye çalışmayı bir an evvel bırakmalı. Halka, etrafında mücadele etmeye değer bir gelecek tasarımı sunmalı.

Partili Cumhurbaşkanlığı Sisteminin yerine ne koyacaksınız? Deneyip de başarılı olamadığınızı mı yoksa eşit yurttaşlık temelinde, fırsat eşitliğine dayalı, aşağıdan yukarıya doğru laik ve katılımcı demokrasiye, güçler ayrılığına dayalı yeni bir Cumhuriyeti mi?

Birinci yol, geçmişi ile yüzleşmeyi beceremeyen, tarihten gerekli dersi çıkaramayanların yoludur. İkinci yol ise geçmişi ile barışık, ayağındaki prangalardan kurtulma iradesini kendinde bulmuş, geçmişin deneyiminden çıkardığı dönütü, geleceği kurmak için kullanabilenlerin yoludur.

Hangi yolda yürüyeceksiniz? Bunun kararını bugün vermeniz gerekiyor, yarın geç olabilir. Bu topraklarda bundan sonraki yaşamı, bu kararınız belirleyecek.