İskoçya referanduma gidiyor. Şimdilik İskoçların çoğunluğunun ayrılıktan yana oy kullanmayacakları tahmin ediliyor ama gene de ayrılmaları bir olasılık. Daha önce de 2 defa ayrılık referandumu yapıldı ve birlikte yaşamak isteyen İskoçlar, çoğunluğu kazandılar.

Türkiye'de ise bırakalım ayrılık için yapılacak bir referandumu, Kürtçe hâlâ resmi bir dil hâline bile gelemedi. Hâlâ Kürtler kendi dillerinde eğitim yapamıyorlar, kamu kuruluşlarında kendi dillerinde konuşamıyorlar. Yakın zamana kadar kendi dillerinde herhangi bir yerde bile konuşamıyorlardı.

Britanya'dan ayrılmak isteyen İskoçların kendi parlamentoları var, dolayısıyla kendi hükümetleri var. Kararlar alıyor, yasalar çıkarıyor. Parlamentonun üzerinde ve diğer kamu kuruluşlarının üzerinde İskoç bayrağı asılı.

Guardian gazetesi, İskoçya ayrılırsa birlik bayrağı nasıl olacak diye sormuş. Şimdiki Britanya bayrağı, üç bayrağın birleşmesinden oluşuyor ve doğal olarak içinde İskoç bayrağı da var. Herkes bir şeyler çiziktirmiş...

Düşünsenize, Kürdistan'da ayrılık için referandum yapılsa, insanlar yeni Türkiye bayrağı çizebilirler mi? Türkiye'nin bayrağı 'Türk' bayrağı, bayrağın içinde ise Kürtlerden hiçbir şey, iz yok.

Ayrılık referandumuna giden İskoçya'nın kendi parası var. Dizaynı Britanya Poundu'ndan farklı olan ama değeri aynı olan bir para. İskoçya Ulusal Partisi, referandumu kazanırlarsa, yani İskoçya bağımsız olursa para birimini aynen saklayacağını söylüyor, ayrıca devlet başkanı da Büyük Britanya kraliçesi olacakmış!

İskoçlar daha çok İngilizce konuşuyorlar. Ama İskoçların dili de kullanılıyor. Bu dilde eğitim olanakları var. İskoçya ayrılırsa herhalde iki resmi dilli olur ama büyük çoğunluk şimdiye kadar olduğu gibi İngilizce konuşur.

İskoçya'da referandum var ama Avrupa'nın birçok yerinde ayrılık rüzgârları esiyor. İspanya'da Basklar ve Katalanlar arasında ayrılık düşüncesi güçlü. Belçika'da ayrılık isteği gene oldukça güçlü.

Almanya'nın batısı, Hollanda'nın kuzeyinde yaşayan Frisler arasında da ayrılık istekleri var. İskoçlar, Basklılar ve Katalanlar ayrılırlarsa, Avrupa Birliği'nde kalmayı sürdüreceklerini de ifade ediyorlar; yani İngiltere veya İspanya ile tamamen de ayrışmayacaklar. AB'nin çok yıldızlı bayrağına yeni yıldızlar olarak eklenecekler.

Bir halkın kaderini belirlemekte referandum çok önemli bir aygıt. Halka soruyorsunuz, nasıl yaşamak istiyorsun, çoğunlukla beraber mi, yoksa kendi başına mı? Halk kendi kaderini çiziyor. Doğrusu da bu...

Birlikte yaşama kararı çıkarsa daha güçlü bir birlik doğuyor, ayrılık kararı çıkarsa barışçı bir biçimde sorun çözülmüş oluyor.

Türkiye'de ise henüz Kürdistan resmi ağızlarla yeni ifade edildi; o da Türkiye Kürdistanı için değil, Güney Kürdistan için. Hâlâ resmen Türkiye'de bir Kürdistan yok. Geleneği, tarihi, kendi dili olan bir Kürdistan yok mu? Resmi tutum ne olursa olsun, tabii ki var. Dört parçaya bölünmüş büyük Kürdistan'ın en büyük parçası, Kuzey Kürdistan, Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde.

Burada özgürlük mücadelesini veren örgütlenme ayrılıktan yana değil, demokratik özerklik içinde birlikte yaşamak istiyor. Ama ayrılmak isteyen veya Türklerle Kürtlerin federasyon kurmalarını isteyen Kürt örgütlenmeleri de var. Referandum belki ileriki bir aşamanın hedefi ama, bugün dil sorunu çözülmelidir. Kürtçe eğitim ve kamu kurumlarında Kürtçe konuşulması serbest hâle gelmelidir. Kürtler ve Türkiye'nin geri kalanında da, demokratik özerklik doğrultusunda adımlar atılmalıdır.

Tutuklu binlerce Kürt siyasetçi serbest bırakılmalıdır. En başta da hareketin önderi, Abdullah Öcalan. Mandela'nın yaşamını yitirdiği bugünlerde, Öcalan'ın serbest bırakılması daha da önem kazanıyor.

Bunlar yeterli mi? Hayır!

Dağdaki gerillalar, hepsi, Türkiye'ye geri dönebilmeli, istiyorlarsa siyasi hayata katılabilmeliler. İşte bu adımlar atıldığı takdirde, Türkiye'nin demokratikleşmesinde çok ama çok önemli bir adım atılmış olacaktır.

Bazıları önce demokratikleşme diyor. Bu yanlış, ters bir bakış açısı. Kürt sorunu çözülmeden Türkiye'de demokratikleşme olamaz. Kürt sorunu çözülecek, işte o zaman Türkiye'nin demokratikleşmesi hızla, büyük bir hızla gerçekleşir.

İskoçya'da referandum geliyor, Kuzey Kürdistan'da da Kürtçe eğitimin, demokratik özerkliğin, tutuklu Kürt siyasetçilerin tümünün serbest bırakıldığı günler gelsin. Bu gelişmeden Kürtler olduğu kadar Türkler de kazanır...