31 Mayıs’ta yaşanan hadiseler, bizim laik, kemalist ve “doğanın kanunu” gereği darbeci “aydın”larımızı pek bir heyecanlandırmışa benziyordu.

     İngiliz hayranlığıyla müptelâ – hatta kendi ülkelerini İngiliz mandasına sokmayı isteyecek kadar – ve “aydınlanma”yı “Boğaz’da rakı içmek” olarak algılayan bu  - sözümona – “aydınlar”,bir İngiliz yuvasında toplanıp kendi ülkelerindeki Hükûmet’e “muhtıra” verdiler.

     İngiltere’yi “Özgürlük ülkesi” sayan bu laik Türk aydınları, kendi ülkelerini de “Diktatörlük ülkesi” olarak niteliyorlardı.

     Muhtırayı imzalayanların ortak özelliği, hepsinin de Batıcı, laik olup İslamî değerlere karşı hatta düşman olmaları.

    * * *

     Yukarıdaki satırları okuyan herkes, 31 Mayıs’ta başlayan Gezi olayları nedeniyle bir grup laik, kemalist ve “doğanın kanunu” gereği darbeci “aydın”ların İngiliz “The Times” gazetesine tam sayfa ilan vererek Başbakan Erdoğan’a “muhtıra” vermesi olayından bahsettiğimi sanmıştır.

     Değil.

     Bundan taa 113 yıl önce yaşanmış bir olayı anlatıyorum burada.

     31 Mayıs derken, 31 Mayıs 2013 tarihinde yaşanan olayı değil, 31 Mayıs 1900 tarihinde yaşanan olayı kastediyorum.

     Kastettiğim laik ve Batıcı yazarlar, geçen gün “The Times” gazetesine ilan veren gürûh değil, aralarında Tevfik Fikret, Cenab Şehabettin, Halit Ziya Uşaklıgil, Mehmet Rauf, Hüseyin Cahid Yalçın, Hüseyin Siret, İsmail Safa gibi isimlerin bulunduğu “Servet-i Fünûn”yazarları...

     “İngiliz yuvası” ifadesinden kastettiğim de İngiliz “The Times” gazetesi değil, İstanbul’daki İngiliz Elçiliği..

     İstanbul’daki bu “İngiliz yuvası”nda biraraya gelerek “muhtıra” verip “diktatörlük”le suçladıkları ise Başbakan Erdoğan değil, II. Abdulhamid...

     * * *

     Tarihçi değilim ama çok iyi bir tarihçiyim; anlatayım:

     Siyâh kıt’â Afrika’nın en güneyindeki Güney Afrika topraklarının beyaz işgalcileri olan İngilizler ve Hollandalılar (Flamanlar, Felemengler) arasında yüzyıllardır süregelen “egemenlik savaşları”, bitmek bilmiyordu. (Güney Afrika’daki Hollandalılar’a, Flamanca “Çiftçi”anlamında “Boer” denir)

     1899 yılında İngilizler’le Hollandalılar arasında bölgede kanlı bir savaş başladı. İngilizler, Hollandalı Boerler’i 31 Mayıs 1900 günü yenerek bölgeye tamamen hakim oldular. Güney Afrika’nın Transwaal ve Orange Vrij bölgelerine yerleşen ve “Boer” adıyla anılan Hollandalılar, bağımsızlık istemiyle İngiliz idaresine karşı ayaklanmışlardı. (Hollandalı Boerler, Güney Afrika’da iki devlet kurmuşlardı: “Transwaal” ve “Orange Vrij”... “Waal”, Hollanda’da akan bir nehrin adıdır. “Orange Vrij” ise “Özgür Portakal” anlamına gelmektedir. Bildiğiniz üzere Hollanda’nın dış dünyadaki sembolü, portakal meyvesidir.)

     En zengin elmas ve altın yataklarının bilindiği bu bölgede egemenliğini sürdürmek isteyen İngiltere, Boerler’in kurduğu cumhuriyeti ortadan kaldırmak için ordu sevkederken, dünyadaki hiçbir ülke, Afrikalı siyâhların vatanı olan o toprakları almak için savaşan İngiltere’ye ve Hollanda’ya, “Kimin malını kime veriyor, kimin malını paylaşamıyorsunuz?” diyemiyordu.

     İngiltere savaşı 31 Mayıs 1900 tarhinde kazanarak bölgeye hakm oldu.

     İngiltere’nin kazandığı zafer üzerinden henüz bir ay bile geçmemişken, bazı Türk aydınları, İstanbul’daki İngiliz Elçiliği’ne bir muhtıra verdi. Muhtırayı imzalayanlar, çoğunluğu Tevfik Fikret, Cenab Şehabettin, Halit Ziya Uşaklıgil, Mehmet Rauf, Hüseyin Cahid Yalçın, Hüseyin Siret ve İsmail Safa gibi “Servet-i Fünûn” yazarlarıydı.

     İngiltere’yi “Özgürlük ülkesi” sayan bu aydınlar (!), İngiltere’yi kutlarken, kendi ülkelerinde de II. Abdulhamid yönetimine tepki gösterdiklerini düşünüyorlardı.

     Olayın saraya jurnal edilmesi üzerine imza sahipleri tutuklandı. Tevfik Fikret’in evi basıldı ve kendisi bir süre Zaptiye Nezareti’nde tutuklandı. İsmail Safa Sivas’a, Hüseyin Siret ÖzseverSemsur (Adıyaman)’a sürgün edldi. 15 Ekim 1901 günü de “Servet-i Fünûn” adlı sömürge yandaşı dergi kapatıldı.

     İngilizler “Boer Savaşı”nı 31 Mayıs 1900 günü kazanarak bölgeye tamamen hakim olmuşlardı ama Hollandalı Boerler o toprakları İngilizler’den geri almak amacıyla iki yıl boyunca savaşmaya devam ettiler.

     Peki, Güney Afrika’daki Boer Savaşı ne zaman mı tamamen bitti?

     İki yıl sonra aynı gün: 31 Mayıs 1902.

     * * *

     Âşık Sediyanî der ki:

     “Engur rû-yi engure nazar-ı temâşâ kararır,
     Ol engurler Engurî’de kök salır.”

     Divan edebiyâtının usta şâiri İbrahim-i Sediyanî’nin 13. yüzyılda kaleme aldığı bu beyiti günümüz Türkçe’sine çevirirsek: “Üzüm üzüme baka baka kararır / Bu üzümler Ankara’da kök salır.”

sediyani@gmail.com